Depresja
Depresja jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Badania sugerują, iż w zachorowaniu na depresję odrywają rolę czynniki genetyczne, biologiczne, środowiskowe i psychologiczne.
Depresja może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej zaczyna się w wieku dorosłym. Obecnie coraz częściej rozpoznaje się depresję u dzieci i młodzieży, w tej grupie wiekowej objawia się ona bardziej drażliwością niż obniżonym nastrojem. Wiele przewlekłych zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych u dorosłych zaczyna się od wysokiego poziomu lęku u dzieci.
Depresja, zwłaszcza u osób w średnim wieku lub starszych, może współwystępować z innymi poważnymi chorobami, takimi jak cukrzyca, choroby układu krążenia, choroby nowotworowe, choroba Parkinsona. Przebieg tych chorób jest często cięższy, kiedy współwystępuje depresja, badania sugerują również, że osoby, które jednocześnie cierpią na depresję i inną chorobę, mają zwykle bardziej nasilone objawy obu chorób. Czasami leki przyjmowane z powodu innych chorób mogą powodować działania niepożądane, które przyczyniają się do zachorowania na depresję. Doświadczony lekarz może pomóc w opracowaniu najlepszej strategii leczenia.
Jeśli doświadczasz niektórych z poniższych objawów przez większość dnia, prawie codziennie, przez co najmniej 2 tygodnie, możesz cierpieć na depresję:
- Obniżony nastrój utrzymujący się przez większą część dnia, prawie każdego dnia (poczucie smutku, pustki lub braku nadziei, u dzieci i osób dorastających nastrój może być drażliwy).
- Znaczne zmniejszenie zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności w stosunku do wszystkich lub prawie wszystkich aktywności, utrzymujące się przez większą część dnia, niemal każdego dnia).
- Niezamierzony znaczący spadek lub przyrost masy ciała albo zmniejszenie lub zwiększenie apetytu.
- Bezsenność, lub nadmierna senność niemal każdego dnia
- Pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe niemal każdego dnia.
- Zmęczenie lub poczucie braku energii niemal każdego dnia.
- Poczucie braku własnej wartości lub nieadekwatne, nadmierne poczucie winy występujące niemal każdego dnia
- Zmniejszona zdolność myślenia lub koncentracji albo brak zdecydowania, utrzymujące się niemal każdego dnia.
- Nawracające myśli o śmierci, nawracające myśli samobójcze bez określonego planu działania, próby samobójcze lub określony plan popełnienia samobójstwa.
Nie każdy, kto cierpi na depresję, doświadcza każdego objawu. Niektórzy pacjenci doświadczają tylko kilku objawów, podczas gdy inni mogą doświadczać wielu. Nasilenie i częstotliwość objawów oraz czas ich trwania będą się różnić w zależności od osoby i jej konkretnej choroby. Objawy mogą się również różnić w zależności od stadium choroby.
Depresję, nawet najcięższe przypadki, można skutecznie leczyć. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym jest ono skuteczniejsze. Depresję leczy się zwykle farmakoterapią, psychoterapią lub ich kombinacją.
Leczenie
Leki przeciwdepresyjne są powszechnie stosowane w leczeniu depresji. Mogą pomóc poprawić sposób, w jaki mózg wykorzystuje pewne substancje chemiczne, które kontrolują nastrój. Być może będziesz musiał wypróbować kilka różnych leków przeciwdepresyjnych, zanim znajdziesz ten, który złagodzi objawy i będzie miał możliwe do opanowania skutki uboczne. Często brane są pod uwagę leki, które pomogły Tobie lub bliskiemu członkowi rodziny w przeszłości.
Leki przeciwdepresyjne potrzebują czasu – zwykle od 4 do 8 tygodni – aby zadziałały, a często objawy takie jak sen, apetyt i problemy z koncentracją ustępują przed poprawą nastroju, dlatego ważne jest, aby dać im szansę przed podjęciem decyzji, czy zadziały.
Jeśli zaczniesz przyjmować leki przeciwdepresyjne, nie odstawiaj ich bez konsultacji z lekarzem. Czasami osoby przyjmujące antydepresanty czują się lepiej, po czym samodzielnie przestają je brać, a depresja powraca. Kiedy Ty i twój lekarz zdecydujecie, że nadszedł czas, aby odstawić lek, zwykle po 6 do 12 miesiącach, lekarz pomoże Ci powoli i bezpiecznie zmniejszyć dawkę. Nagłe zaprzestanie ich przyjmowania może spowodować objawy odstawienia.
nimh.nih.gov
Elżbieta – 42-letnia mężatka, matka dwóch córek, nigdy wcześniej nie korzystała z opieki psychiatrycznej. Kiedy po raz pierwszy pojawiła się w moim gabinecie opisała, jak w ciągu ostatnich kilku miesięcy stawała się coraz bardziej niezdolna do „radzenia sobie z życiem”. Poinformowała, że czuje się smutna, przygnębiona, czasami beznadziejna, bezsilna; występy baletowe jej córek lub wyjścia na romantyczne kolacje z mężem, które wcześniej uwielbiała przestały sprawiać jej jakąkolwiek przyjemność, ma kłopoty ze wstawaniem rano z łóżka, mimo że sypia około 10 godzin w nocy. Jej apetyt był niestabilny, czasami nie jadła dłużej niż 24 godziny „ponieważ zapominam o jedzeniu”, podczas gdy w inne dni objadała się węglowodanami i słodyczami. Powiedziała, że nigdy wcześniej nie uważała się za osobę „smutną” i stałe doświadczanie tego uczucia sprawiało, że „czuję się, jakbym zwariowała”. Ze łzami w oczach przyznała, że czasami myślała o zjechaniu samochodem z drogi i uderzeniu w drzewo „tylko po to, żebym nie musiała się już tak fatalnie czuć. Oczywiście nigdy bym tego nie zrobiła. Mam dwoje dzieci, które za bardzo kocham, żeby kiedykolwiek zrobić coś takiego. Jednak myśli o samobójstwie powracają i przerażają mnie.” Wspólnie postanowiłyśmy, że Elżbieta zacznie przyjmować leki, które pomogą jej poradzić sobie z Depresją. Była pełna obaw, ale chciała spróbować. Pięć tygodni po rozpoczęciu przyjmowania leku przeciwdepresyjnego Elżbieta zgłosiła się na wizytę kontrolną. „Czuję się lżejsza. Nie śpię już tyle, a mimo to wydaje mi się, że w ciągu dnia mam więcej energii. Od ponad 3 tygodni nie myślałam o śmierci, co jest dla mnie ogromną ulgą”. Elżbieta kontynuowała leczenie i po 4 miesiącach zgłosiła tak fantastyczną poprawę nastroju, że poprosiła o odstawienie leku. Poradziłam jej, aby kontynuowała leczenie przez kilka kolejnych miesięcy aby zmniejszyć ryzyko późniejszego nawrotu choroby. Zgodziła się i po 12 miesiącach przyjmowania leku przeciwdepresyjnego była w stanie skutecznie odstawić lek bez nawrotu jakichkolwiek objawów. „Odzyskałam swoje życie i znowu je lubię. Uwielbiam oglądać, jak moje dzieci tańczą, a mój mąż i ja wychodzimy razem w każdy piątek wieczorem, na co czekam przez cały tydzień. Naprawdę warto było rozpocząć leczenie.”